De vervuiling van zeeën met plastics, zoals beschreven in
Natuur en milieu leidt tot veel dierenleed. Volgens onderzoek van KIMO [
2010] heeft zwerfafval in zee zelfs gevolgen voor het hele ecosysteem. Maar ook op het land sterven regelmatig dieren - wilde dieren, vogels, vee en huisdieren - doordat ze rondzwervend plastic binnenkrijgen. Als we dierenleed willen voorkómen moeten we dus zorgen voor doeltreffende reductie van zwerfafval, zoals dat kan met statiegeld.
De gevolgen van zwerfafval op dieren zijn uitgebreid in kaart gebracht en gefotografeerd. In de diverse onderzoeken wordt daarbij onderscheid gemaakt naar dieren op land – vee en wilde dieren –, vogels en zeedieren.
Op het land gaat het bijvoorbeeld om herten die plastic zakjes opeten en daar vervolgens in stikken en om vee wat zich verwondt aan blik of glas of zwerfafval opeet. In Vlaanderen blijken jaarlijks zeker honderd koeien te sterven omdat zwerfafval met het voer vermalen wordt. Met name blikjes, die met hooi vermalen worden tot vlijmscherpe stukjes, kunnen koeien gemakkelijk fataal worden. Koeien kauwen immers nauwelijks voordat het voedsel wordt ingeslikt. Dit verschijnsel lijkt toe te nemen [
VILT, 2011]. Ook andere onderzoeken wijzen uit dat koeien regelmatig sterven als gevolg van het (indirect) eten van zwerfafval [
SAPA, 2002; The Namibian, 2007].
Een exotischer voorbeeld komt uit de Verenigde Arabische Emiraten. In 1997 bleek daar dat van de overleden kamelen die werden onderzocht er ruwweg 50% was overleden ten gevolge van het eten van plastic tasjes. Er waren proppen van plastic afval in het spijsverteringskanaal ontstaan (zogenaamde polybezoars) [
ENA, 2010].
Zeedieren gaan dood of raken verminkt, doordat ze verstrengeld raken in zeeafval of doordat ze het inslikken. Veel vogels en zeezoogdieren sterven bijvoorbeeld doordat ze verstrikt raken in plastic netten, vislijnen, plastic zakken en ander plastic afval. Naar schatting sterven 50.000-90.000 zeehonden per jaar doordat ze verstrikt raken in plastic afval [
Wallace, 1985]. Ook kleine stukjes plastic zijn gevaarlijk voor dieren. Met name in zeevogels zoals stormvogels en albatrossen, zeehonden, zeeschildpadden, maar ook in mossels en zeepieren worden kleine stukjes plastic teruggevonden. Kleine plastic deeltjes kunnen gevaarlijk zijn voor de dieren doordat ze het spijsverteringsstelsel blokkeren, zodat de dieren minder kunnen eten, een ander voedingsgedrag gaan vertonen of aangewezen zijn op ander voedsel. Een onderzoek in 2008 wees uit dat 95% van de aangespoelde ‘Fulmars’ (stormvogels) rondom de Noordzee gemiddeld 45 stukjes plastic in hun maag hebben met een gemiddeld gewicht van 0,31 gram per vogel [
Van Franeker, 2010]. Andere gevaren die de organismen in de zeeën bedreigen is het verstikken van de zeebodem door zeeafval [
UNEP, 2009].
"Bijna alle zeevogels hebben plastic in hun maag" (item EenVandaag via website Recycling Netwerk)
